door Yves Frère en Daan Mulders

Tijdens een van de inspiratiesessies die ik (Daan) organiseerde, sprak Martijn Aslander over het einde van de organisatie en de toekomst van de zwerm. Zwermen leren door hun ervaring terug te geven aan andere individuen in hun groep. Zo zijn mieren in staat om zichzelf in een grote groep te organiseren zonder dat daar enige vorm van bureaucratie bij komt kijken.

BRAM voelt als zo’n zwerm. We draaien als individuen om een niet te definiëren midden heen. Soms wat dichter bij elkaar en soms juist wat meer op afstand, zijn we op zoek naar vruchtbare gronden voor nieuwe opdrachten. Wetende dat je vroeg of laat weer in de zwerm van gelijkgestemden terugkomt. Die zwerm voelt soms richtingloos, maar we raken elkaar nooit kwijt. We durven zelfs te beweren dat we heel veel leren op deze manier.

BRAMzwerm

Net begonnen als Brammer organiseerde ik (Yves) een teamsessie om te sparren over de kern van het BRAM-zijn. Nu zie ik dat de binding in ons team zich verhoudt tot de mate waarin wij samen een gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Wanneer we aan de slag gaan met de ontwikkeling van BRAM dan weten we elkaar feilloos te vinden en ontstaat er een dynamiek waarin een aanstekelijke energie te herkennen is. Deze dynamiek staat haaks op periodes waarin we niet bezig zijn met een collectief ‘project’. In die periodes staat BRAM niet ter discussie en storten we ons met alle energie op onze eigen opdrachten. En ongemerkt drijven we een beetje van elkaar af.

Kort voor het nieuwe jaar beseften we dat iedereen zo fijn met opdrachten bezig was, waarmee de onderlinge afstand ongemerkt weer gegroeid was. Tijd om elkaar met onze opgedane ervaringen weer op te zoeken. We spraken af de onderlinge banden te versterken in het collectief en elkaar te verrijken als individu.

Zwermers vinden zwermen

Ik (Daan) schreef al eerder een blog over ons werk als ‘linking pin’ voor het project Ithaca. In dit project delen en zoeken de verkenners uit de verschillende Europese regio’s kennis en ervaringen over het toepassen van innovaties in de zorg. In die zoektocht vonden we (Daan & Yves) inspiratie bij een zwerm afkomstig van de Technische Universiteit Eindhoven: de TP-squad. Deze vakgroep van de faculteit Industrial Design richt zich op Transformative Practices. Zij onderzoekt hoe organisaties kunnen leren door bewust te reflecteren op het werk dat ze doen en dat deelbaar te maken.

Binnen hun zwerm ontwikkelt de TP-squad een manier waarop de ontwikkeling van een individu bijdraagt aan de ontwikkeling van het collectief. Dit is eenvoudiger te realiseren binnen een club van designers die van student tot professor intrinsiek gemotiveerd is om dat leerproces te begrijpen. De vraag is hoe je de vertaalslag maakt naar hiërarchisch en sectoraal ingerichte organisaties waar leren niet centraal staat.

Kruisbestuiving bleek daarom onvermijdelijk. Studenten uit de TP-squad zijn direct intensief aan de slag gegaan om van BRAM een reflectief lerende zwerm te maken. Samen ontwikkelde we digitale tools die het mogelijk maken om in gezamenlijkheid te leren. Dit triggerde bij ons het belang van het bewust collectief leren. We hebben H-Brammers benoemd die meedenken over de persoonlijke ontwikkeling van de Brammers. We pakken intensiever de intervisiemomenten op en met Power-Uurtjes benutten we actief de kennis en ervaring van het collectief voor individuele vraagstukken. Ook gaan we de kracht van ons collectief in zetten voor grote organisaties. Zo gaan we kijken hoe de BRAM-zwerm het Ministerie van Defensie als organisatie vooruit kan helpen.

Zwermen: de oplossing voor een wendbare overheid

Niet alleen onze BRAM-zwerm wordt hier sterker van, maar ook de organisaties, waar wij ons bewegen. Zwermen zijn minder statisch dan organisaties, maar hebben wel een grotere herkenbaarheid en slagkracht dan het zwervende individu. Zwermen maken mengen mogelijk en zijn in staat de verschillende organisaties met elkaar te laten leren.

Laten we meer ruimten geven aan zwermen!